Een conflict én ziekte. En nu?
Een arbeidsconflict is al ingewikkeld genoeg. Maar als daar ook ziekte bij komt kijken, wordt het pas echt complex. De communicatie stokt, het vertrouwen is weg en herstel lijkt verder weg dan ooit. Voor beide partijen voelt het alsof er geen goed moment is om het echte gesprek te voeren. Deze spanningen moeten eerst worden weggenomen voordat de werknemer überhaupt kan starten met re-integreren.
Mediation (vaak ook geadviseerd door de bedrijfsarts) helpt dan om die impasse te doorbreken. In een veilige setting verken je samen wat er nog mogelijk is. Soms ligt de focus op herstel van samenwerking. Soms blijkt een zorgvuldig afscheid beter. Maar dat staat vooraf nooit vast.
Toch hangt het soms onuitgesproken in de lucht: moeten we uit elkaar? Maar niemand durft als eerste het woord ‘exit’ te noemen. Werkgevers zijn bang dat het juridisch tegen hen werkt. Werknemers vrezen dat ze daarmee hun recht op bescherming verliezen. Wie zegt dat hij wil vertrekken terwijl hij nog ziek is, loopt risico op verlies van inkomen of uitkering. Dat maakt het gesprek voor beide kanten gevoelig. En juist dit gesprek kan veilig in mediation worden gevoerd.
Wat is exit mediation bij ziekte?
Exit mediation is geen product dat je kunt aanvragen. Het is een mogelijke uitkomst van arbeidsmediation, als herstel van de samenwerking niet meer haalbaar blijkt. Gesprekken beginnen altijd open, zonder vaststaand doel.
De vertrouwelijkheid van mediation maakt het verschil.
Omdat alles binnenskamers blijft, kunnen ook gevoelige onderwerpen besproken worden. Zoals de vraag of een zorgvuldig afscheid beter zou zijn. Verkennen betekent niet dat je instemt. Dat principe geeft ruimte.
Daarnaast voert de mediator vaak één-op-één-gesprekken. Daarin spreken mensen soms wél uit wat ze in het bijzijn van de ander niet durven zeggen. Die informatie blijft vertrouwelijk, maar helpt om in het gezamenlijke gesprek rust en richting te brengen.
Veel misverstanden ontstaan doordat partijen denken dat exit het onvermijdelijke doel is. Maar dat klopt niet. In mediation wordt onderzocht wat er nog mogelijk is. Exit komt pas aan de orde als beide partijen erkennen dat het beter is dan herstel.
Belangrijk om te weten:
Mediation is vrijwillig. Niemand kan worden gedwongen om akkoord te gaan.
De mediator bewaakt het proces en de voortgang. Zo ontstaat een gelijkwaardig gesprek, ook als de belangen verschillen.
Exit is geen uitkomst die je afdwingt. Die ontstaat alleen als beide partijen dat, na open verkenning, zelf willen.
Wanneer komt exit mediation bij ziekte in beeld?
Mediation bij ziekte komt vaak in beeld vanuit twee herkenbare situaties. Niet omdat die automatisch tot een exit leiden, maar omdat er iets vastloopt dat niet vanzelf oplost. Juist dan helpt een goed begeleid gesprek om te onderzoeken wat er nog wél kan.
Ziekgemeld na een conflict
Een werknemer meldt zich ziek na (langdurige) spanningen of botsingen op de werkvloer. De oorzaak van het verzuim ligt dan niet alleen medisch, maar ook relationeel. Herstel vraagt in dat geval meer dan een re-integratieplan: er moet iets worden uitgesproken. Mediation helpt om die laag boven tafel te krijgen.Conflict dat ontstaat tijdens ziekte
Soms ontstaan de spanningen pas tijdens het verzuim. Denk aan onduidelijkheid over re-integratie, irritatie over het contact of wantrouwen over inzet. Dan komt het herstel onder druk te staan. Ook hier kan mediation structuur en rust terugbrengen in het gesprek.
In beide situaties is het doel in eerste instantie: het herstel van communicatie en vertrouwen. Pas als blijkt dat samenwerking niet meer haalbaar is, kan een zorgvuldig afscheid onderdeel van het gesprek worden. Maar dat staat niet vooraf vast.
Mediation werkt beter als het gesprek op tijd wordt gestart. Hoe eerder je samen aan tafel gaat, hoe groter de kans dat er nog iets te kiezen valt.
Waarom zorgvuldigheid bij een exit cruciaal is
Als beide partijen kiezen voor een exit tijdens ziekte, dan is dat nooit eenvoudig. Er staan grote belangen op het spel. Voor de werknemer gaat het om gezondheid, bestaanszekerheid en toekomstperspectief. Voor de werkgever om verantwoordelijkheid, continuïteit en juridische zorgvuldigheid.
Wat speelt er bij werknemers?
Veel werknemers zoeken vooral rust, herstel en duidelijkheid. Tegelijk willen ze niet zomaar afstand doen van hun rechten. Belangrijke aandachtspunten zijn:
Behoud van toegang tot uitkeringen zoals WW of WIA
Voorkomen van een benadelingshandeling bij vertrek tijdens ziekte
Zekerheid over de hoogte van een vergoeding en de einddatum
Mogelijkheid om terug te keren op de arbeidsmarkt
Ook het kunnen afsluiten van een belastende situatie speelt vaak mee. Niet als erkenning, maar als voorwaarde om weer vooruit te kunnen kijken.
Wat speelt er bij werkgevers?
Werkgevers willen voorkomen dat ze juridisch of financieel vastlopen. Denk aan:
Voorkomen van claims rond ziekengeld of aanvullende uitkeringen
Duidelijkheid over de re-integratieverplichtingen en de afronding daarvan
Controle over de einddatum en financiële afwikkeling
Behoud van rust in het team en ruimte voor toekomstig beleid
Ook hier geldt: Het gaat niet alleen om geld of regels, maar om het afsluiten van een lastige periode op een manier die voor beide kanten werkbaar is.
Zorgvuldigheid is geen luxe. Het is noodzaak.
Een goede mediator benoemt deze belangen expliciet. En zorgt dat het gesprek veilig en gestructureerd verloopt. De bedrijfsarts speelt vaak een belangrijke rol in het beoordelen van de belastbaarheid. Juridisch advies is voor beide partijen verstandig, zodat gemaakte afspraken later niet onder druk komen te staan.
Exit mediation bij ziekte vraagt niet om snelheid, maar om overzicht. Niet om druk, maar om ruimte. Zodat het besluit gedragen wordt, en er rust komt. Voor de werknemer én voor de organisatie.
Hoe verloopt een zorgvuldig exitproces tijdens ziekte?
Als tijdens de mediation blijkt dat voortzetting van de arbeidsrelatie niet wenselijk is, dan komt een exit op tafel als mogelijke uitkomst. Ook dan blijft het proces zorgvuldig en gelijkwaardig. Niets wordt opgelegd, alles wordt besproken.
Een mediationtraject bij ziekte begint met individuele gesprekken.
Daarin worden zorgen, verwachtingen en twijfels verkend. Daarna volgen gezamenlijke gesprekken. In die gesprekken wordt onderzocht welke richting het meest passend is: herstel, re-integratie of afscheid. Pas als beide partijen erkennen dat afscheid de voorkeur heeft, volgt een gesprek over de invulling daarvan.
Sommige partijen kiezen ervoor om de afspraken over de beëindiging – zoals vertrekdatum, opzegtermijn en vergoeding – binnen de mediation te bespreken. Anderen voeren dat deel van het gesprek buiten de mediation, vaak met hulp van hun juridisch adviseurs. Beide vormen zijn mogelijk, zolang er maar onderling afstemming en duidelijkheid is over het proces.
Een zorgvuldig exitproces kent geen vast format.
Het tempo volgt de belastbaarheid van de werknemer en de behoefte van de werkgever aan duidelijkheid. De mediator begeleidt het gesprek en bewaakt de structuur, maar inhoudelijke keuzes maken partijen zelf. Als zij tot overeenstemming komen, wordt dit meestal vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (VSO).
Ook dan geldt: geen druk, geen standaardoplossing. Wel ruimte voor een afronding die recht doet aan ieders positie.
Wanneer begin je met arbeidsmediation?
Mediation werkt het best als het gesprek nog te voeren is. Niet als alles volledig vastgelopen is.
Te vroeg starten is zelden het probleem (je kunt dan zelf nog gespreksbegeleiding proberen). Wat wél misgaat, is als één partij al met een vast voornemen aan tafel komt, bijvoorbeeld om het dienstverband te beëindigen. Dan voelt het gesprek niet open. De ander ervaart druk, of haakt af. Juist daarom is het belangrijk dat een mediator het proces bewaakt, en zorgt dat het gesprek met openheid begint.
Te laat starten komt vaker voor. Er is al weken of maanden geen contact meer. Het wantrouwen is gegroeid. De kans op herstel is kleiner geworden, de juridische risico’s groter. Dan moet eerst de schade worden hersteld, voordat er iets opgebouwd kan worden.
Mediation is geen laatste redmiddel.
Het werkt het best als er nog ruimte is. Voor een goed gesprek, voor herstel, of voor een doordachte afronding.
Exit mediation bij ziekte vraagt om rust en realisme
Ziekte, conflict en een mogelijk afscheid: dat vraagt zorgvuldigheid. Geen standaardproces, geen vast eindpunt. Wel de bereidheid om het gesprek aan te gaan. Zonder aannames, met ruimte voor wat zich aandient.
In een goede mediation worden alle opties besproken. Herstel, re-integratie, voortzetting, of een zorgvuldig afscheid. Wat het wordt, hangt af van wat partijen samen onderzoeken en besluiten.
Mediation is geen wondermiddel. Maar het helpt wel om de regie terug te krijgen. Op de communicatie, op de situatie en op de keuzes die gemaakt moeten worden. Of dat nu leidt tot herstel, of tot het einde van het dienstverband.
Wat telt, is dat het gesprek veilig en eerlijk gevoerd kan worden. Daar begint duidelijkheid. En daar begint rust.
Overweeg je exit mediation bij ziekte?
Twijfel je of exit mediation bij ziekte in jullie situatie passend is? Neem dan contact met me op. Ik begeleid trajecten waarin ziekte en conflict samenkomen – zonder oordeel, maar met structuur en rust.
📌 Bekijk ook mijn pagina over arbeidsconflict en ziekte
📌 Of lees meer over mijn aanpak bij exit mediation
Wil je overleggen of dit in jullie situatie zinvol is? Plan dan een vrijblijvend kennismakingsgesprek of bel/app mij op 06-23038960.
