Toen Jan zijn leidinggevende over “mediation” hoorde beginnen, schoot hij direct in de verdediging. “Ze willen me lozen,” dacht hij. Voor hem stond mediation gelijk aan een exit traject. Terwijl zijn werkgever juist iets anders bedoelde: het gesprek op gang brengen en de samenwerking redden.
Die reflex zie ik vaker: alsof arbeidsmediation automatisch leidt tot een vaststellingsovereenkomst. Maar dat is een hardnekkig misverstand.
Ja, soms leidt mediation tot exit mediation. Maar veel vaker draait het om herstel. Op voorwaarde dat je er op tijd bij bent.
In deze blog lees je:
waarom arbeidsmediation niet automatisch leidt tot exit mediation
wat mediation wél is (en wat niet)
waarom timing het verschil maakt tussen herstel of afscheid
Zeker in Zeeland, van Middelburg en Goes tot Vlissingen en Bergen op Zoom, is behoud van mensen en relaties belangrijk. Mediation helpt je om daar grip op te houden.
Waarom wordt arbeidsmediation vaak gezien als exit?
Veel werknemers zien arbeidsmediation als het begin van het einde. Ook werkgevers denken soms dat het vooral bedoeld is om het dienstverband netjes af te ronden. Zeker in een regio als Zeeland, waar mensen elkaar vaak kennen, is er snel terughoudendheid. Het woord ‘mediation’ roept dan het beeld op van een exit traject.
Die associatie komt niet uit de lucht vallen:
Mediation wordt vaak pas ingezet als de situatie al (enorm) is vastgelopen
Er is angst voor dossieropbouw of juridische procedures
Het woord ‘mediation’ klinkt formeel en definitief
Maar dat beeld klopt niet. Arbeidsmediation is juist bedoeld om escalatie te voorkomen. Om vroegtijdig het gesprek te voeren. Niet als ontslaginstrument, maar als kans op herstel.
Mediation begint zonder vastliggende uitkomst. Er is geen agenda richting exit, tenzij beide partijen die keuze samen maken.
Wat is arbeidsmediation (en wat niet)?
Arbeidsmediation is een begeleid gesprek tussen (vaak) twee mensen in een werksituatie. Je zit samen aan tafel, met een onafhankelijke derde: de mediator. Die bewaakt het proces en zorgt dat beide kanten gehoord worden.
Wat je kunt verwachten:
Je krijgt de ruimte om jouw verhaal te doen
De ander luistert, en andersom
Samen onderzoek je of er afspraken mogelijk zijn die voor allebei werken
Het doel is niet dat iemand ‘gelijk’ krijgt, maar dat het gesprek weer op gang komt. Zodat jullie verder kunnen. In samenwerking, of in goed overleg uit elkaar.
Wat arbeidsmediation níet is:
Geen juridische procedure
Geen vaststaand traject richting ontslag
Geen manier om iemand ‘eruit te werken’
Mediation draait om veiligheid, duidelijkheid en een oplossing waar beide partijen achter kunnen staan.
Herstel of afscheid allebei mogelijk
Hoe eerder je begint, hoe meer ruimte er nog is. Mijn ervaring: als mediation in een vroeg(er) stadium wordt ingezet, leidt dat vaker tot herstel op de werkvloer. Niet altijd. Maar vaker dan veel mensen denken.
Want ja, soms besluiten mensen om uit elkaar te gaan. En dan is mediation de manier om dat zorgvuldig te doen. Maar ook dan is er winst: een vaststellingsovereenkomst waarin de afspraken helder zijn vastgelegd. Met wederzijds respect. Zonder strijd.
Maar in andere gevallen blijkt er wél nog ruimte te zijn voor samenwerking. Bijvoorbeeld:
Een medewerker die zich gehoord voelt en weer in beweging komt
Een leidinggevende die het vertrouwen weet te herstellen
Teams die werkafspraken maken die wél werken
Herstel, afscheid, het kan allebei. Maar hoe langer je wacht, hoe groter de kans dat de uitkomst alsnog exit is.
Waarom later starten vaak alsnog tot exit leidt
Wat zie je in de praktijk?
Een medewerker trekt zich terug of reageert fel
Gesprekken blijven uit of leveren niks op
Ziekmeldingen keren terug of blijven vaag
HR blijft ‘monitoren’, maar zonder resultaat
In die situaties groeit de afstand. Wat begon als een verschil van inzicht, verandert in wantrouwen en frustratie. Het stapelt zich op. En zodra arbeidsmediation dan alsnog wordt ingezet, is er vaak te veel beschadigd om de samenwerking te herstellen.
Elke week zonder oplossing kost je organisatie tijd, energie en productiviteit. Maar ook voor de betrokkenen is de impact groot: onzekerheid, frustratie en verlies van vertrouwen.
Juist daarom is het slim om mediation vroeg in te zetten. Dan is er nog ruimte om te herstellen. Of om samen te kijken wat wél werkt.
Hoe eerder je begint, hoe meer opties er nog open liggen.
Veelgestelde vragen over arbeidsmediation
Is mediation verplicht? Nee, mediation is vrijwillig. Beide partijen moeten bereid zijn om het gesprek aan te gaan. Die vrijwilligheid zorgt voor meer betrokkenheid en vergroot de kans op een werkbare oplossing. Soms adviseert een bedrijfsarts of rechter om mediation te proberen. Dat is geen verplichting, maar het wordt wel serieus meegewogen. Weigeren mag, maar het kan gevolgen hebben voor het verdere traject.
Is mediation alleen zinvol bij conflicten? Zeker niet. Ook sluimerende spanningen of onduidelijke verwachtingen kunnen de samenwerking onder druk zetten. Mediation helpt om dat in een vroeg stadium bespreekbaar te maken, voordat het escaleert tot een arbeidsconflict. Voelt mediation als een ’te zwaar’ middel? Gespreksbegeleiding kan wellicht uitkomst bieden.
Moet ik iets tekenen? Ja. Voor de start onderteken je een mediationovereenkomst. Die regelt onder andere de vertrouwelijkheid van het proces, de rol van de mediator en de vrijwillige deelname van beide partijen.
Wat als we er niet uitkomen? Niet elke mediation eindigt in een gezamenlijke oplossing, maar je houdt er altijd iets aan over: helderheid. En als partijen besluiten tot afscheid, gebeurt dat vaak via een vaststellingsovereenkomst. Daarin worden alle afspraken vastgelegd en dat zorgt voor duidelijkheid, rust en afronding.
Wat als ik bang ben voor gevolgen? Dat is begrijpelijk. Juist daarom is er een onafhankelijke mediator die het proces bewaakt. Alles wat besproken wordt, blijft vertrouwelijk. En niemand kan je dwingen iets te zeggen of te tekenen.
Kost mediation meer dan een juridische procedure? In de meeste gevallen niet. Mediation is sneller, minder formeel en vaak stukken goedkoper dan een juridische route. Bovendien voorkom je onnodige schade aan de relatie, het team en de reputatie van je organisatie.
Wat je nu kunt doen
Herken je de signalen van spanning in je team of organisatie? En wil je weten of arbeidsmediation in Zeeland jou kan helpen?
Neem vandaag nog contact op voor een persoonlijke inschatting van jouw situatie.
📞 Bel gerust voor een eerste inschatting 📋 Of plan een vrijblijvend strategisch adviesgesprek in.
Arbeidsmediation is geen codewoord voor exit. Maar als je blijft wachten, wordt het dat misschien alsnog.
Arbeidsmediation is geen toverstaf. Maar het is wel een van de meest realistische kansen om een arbeidsconflict om te buigen tot groei en hernieuwde samenwerking.
Het begint met een gesprek…
✔️ Meer weten over exit mediation? Bekijk: Exit mediation – zorgvuldig afscheid zonder strijd
✔️ Meer weten over arbeidsmediation? Bekijk: Arbeidsmediation
